Yabancı Meslek Diplomalarının Tanınması
Denklik, aldığınız eğitimin, Almanya’da referans alınan meslek eğitimine denk olup olmadığı ve mesleki açıdan tanınıp tanınmayacağının değerlendirilmesidir.
Hangi durumda denkliğe ihtiyacım olur?
Mesleki tanınma birçok meslekte fayda sağlar, hatta Almanya’da bazı mesleklerin icra edilebilmesi için ön koşuldur.
Tanınma gerekliliği açısından meslekler iki türlüdür:
- Düzenlemeye tabi meslekler-reglementiert
Düzenlemeye tabi mesleklerde (doktorluk, hastabakıcılık, hemşirelik, öğretmenlik gibi) mesleğinizi icra etmek veya mesleki unvanınızı kullanabilmek için mesleki niteliklerinizin tanınması gerekir. Mühendislik gibi meslekler de düzenlemeye tabi meslekler sınıfında değerlendirilir; ancak bu mesleklerde denklik, unvan kullanmak ve imza yetkisine sahip olmak için zorunludur. Çalışmak için ön koşul değildir.
Mesleğinizin düzenlemeye tabi meslekler grubuna girip girmediğini aşağıda verilen linke tıklayarak öğrenebilirsiniz.
https://www.anerkennung-in-deutschland.de/html/de/index.php
Meslek diplomasının tanınmasını isteyen bir kişinin, ilk önce diploma denklik işlemi için çalışacağı eyaletteki doğru kurumu bulması gerekir. “Almanya’da Denklik” portalı size rehberlik edecektir.
https://www.anerkennung-in-deutschland.de/html/de/index.php
- Düzenlemeye tabi olmayan meslekler-nicht reglementiert
Düzenlemeye tabi olmayan mesleklerde doğrudan iş başvurusu yaparak çalışabilirsiniz, mesleğinizi icra etmek için denklik almanız şart değildir. Ancak işverenler ve şirketlerce niteliklerinizin daha iyi anlaşılabilmesi için diplomanızın değerlendirilmesi yararlı olabilir. Ayrıca denk kabul edilen bir diploma, mesleğinizde ileri eğitim yolunu da açar. Diplomanızın Almanya’da karşılığı olup olmadığını Anabin web sitesinden kontrol edebilirsiniz.
https://anabin.kmk.org/cms/public/startseite
Bu web sitesinde okulunuzun H+ ile işaretlenmiş olması ve mezuniyet dereceniz (örn. Bachelor of Arts/Science) için „entspricht“ (denk) veya „gleichwertig“ (eşdeğer) ibaresi bulunmalıdır. Diplomanızın eşdeğer olduğunu gösteren diğer bir değerlendirme belgesi de Zeugnisbewertung olarak adlandırılan diploma eşdeğerlilik belgesidir. Bu belge ile ilgili ayrıntılı bilgi için ZEUGNİSBEWERTUNG başlığı altında yer alan yazımızı okuyabilirsiniz.
Denklik sonucu
Aldığınız eğitim ve Almanya’da referans alınan meslek eğitimi arasında önemli farklar yoksa tam denklik verilir ya da size düzenlemeye tabi mesleklerde mesleği yapma izni verilir. (Urkunde/Berufsbezeichung/Approbation) İşlem sırasında, Almanya dışında edinilen yeterliliklerle Almanya’daki meslek diploması arasında önemli farklar tespit edilirse, düzenlemeye tabi olmayan mesleklere mensup başvuru sahiplerine, bu farkların tam olarak belirtildiği; ayrıca süre ve tamamlanması gereken bölümlerin listelendiği bir cevap gönderilir (Defizitbescheid). Teknik alanlar için bu belgeyle doğrudan işverenlere başvurabilir ve bir meslek içi eğitim sözleşmesiyle vizeye başvuru yapılabilir (Anpassungsqualifizierung). Tercih edilirse farklar tamamlanmadan da çalışılabilir; ancak bu durumda saat ücretlerinin düşük olacağı bilinmelidir. Hem saat ücretlerinin lehinize olması hem de ileri eğitim olanağı nedeniyle tam denklik almak yararınıza olacaktır.
Düzenlemeye tabi mesleklerde ise farkları tamamlamadan kendi alanınızda bağımsız olarak çalışma hakkınız yok. Mesleğe ve bu eksiği tamamlama seçiminize bağlı olarak bir yeterlilik uygulamasına (Anpassungslehrgang) ya da bir uzmanlık sınavına (Kenntnisprüfung) katılabilirsiniz.
Denklik ücretli midir?
Denklik işlemi ücretli bir işlemdir. Ücretler yetkili kurumlar tarafından tespit edilmektedir. Bu nedenle başvuru sahipleri, başvuruda bulunmadan önce muhtemel masraflar hakkında bilgi almalıdır. Almanya’da yaşayanlar, gerekli belgelerle belli koşullar altında denklik masrafları için devlet kurumlarından destek alabilirler. Ancak denklik işlemlerini Türkiye’den yürütmeniz halinde masrafları kendiniz karşılamak durumundasınız. Bir iş sözleşmeniz varsa iş verenin bu masrafları karşılayıp karşılaşmadığını sorabilirsiniz.
Denklik için hangi evrakları hazırlamalıyım?
Denklik sürecinin uzamaması için evrakların doğru içerikle ve eksiksiz hazırlanması çok önemlidir. İlgili eyaletteki denklik kurumunun istediği evraklar hakkında öncesinde bilgi almak önemlidir.
Evraklarınızın hazırlanması, tercüme ve onay süreci için web ana sayfamızda yer alan ücretsiz danışmanlık butonundan kayıt oluşturarak bizden bilgi ve danışmanlık alabilirsiniz.
https://almanya-danismanlik.eu/
Anerkennungspartnerschat / Denklik Ortaklığı
Almanya’ya çalışma amaçlı göç etmek isteyen bir kişinin denklik yaptırma zorunluluğu olan bir diploması varsa denklik işlemlerini Türkiye’den başlatıp sonuçlandırması, göç ve vize süreci için bir gereklilik arz ediyordu. Ancak 2024 yılında yeni kalifiye göç yasasının yürürlüğe girmesiyle beraber yoğun talebi karşılayabilmek ve süreci daha esnek yürütebilmek adına denkliği Almanya’da yapma olanağı getirildi. Bu uygulamadan yararlanmak için bazı şartları yerine getirmek gerekiyor:
En az 2 yıllık bir meslek eğitimi
En az A2 düzey Almanca
İş sözleşmesi ve denklik taahhüdü
İş yerinin telafi eğitimi verecek yetkinlikte olması
Diplomaya uygun ön değerlendirme belgesi (ZAB ya ya DAB)
Denklik ortaklığı kapsamında edinilen iş sözleşmesinin Federal İş Ajansı tarafından onaylanması gerekir. Ayrıca denkliğin yapılacağının da iş veren ve çalışan tarafından taahhüt edilmesi ve bu taahhüdün iş sözleşmesine ek olarak iş veren iş ilişkisi beyanıyla imza altına alınması gerekir.
https://www.make-it-in-germany.com/de/visum-aufenthalt/arten/visum-anerkennungspartnerschaft
Denklik ortaklığı uygulamasından faydalanmak için meslek lisesi, ön lisans diploması olanlar ile 3308 Mesleki Eğitim Kanunun geçerli belgelerine sahip olan kişilerin, diploma ve belgelerini öncesinde ilgili online değerlendirme sistemlerine onaylatmaları da gerekir.
Meslek lisesi diploma sahipleri ile 3308 Mesleki Eğitim Kanunun 16. Maddesine göre kalfalık belgesine sahip kişilerin digitale Auskunf (DAB) denilen online değerlendirme belgelerini almış olmaları gerekiyor. Bu belgeyle ilgili ayrıntılı bilgi için DAB başlığı altında yer alan ilgili yazımızı okuyabilirsiniz.
Ön lisans ya da lisans diplomasına sahip kişilerin ise Zeugnisbewertung (ZAB) denilen diploma eşdeğerlilik belgesini almış olmaları gerekiyor. Diploma eşdeğerlilik (Zeugnisbewertubg) belgesi ile ilgili ayrıntılı bilgiyi ve nasıl başvurabileceğinizi ZAB başlıklı yazımızda bulabilirsiniz.
Digitale Auskunft zur Berufsqualifikation DAB (dijital değerlendirme)
Meslek lisesi mezunları ya da 3308 Mesleki Eğitim Kanunun geçerli maddesinden belgesi olanların fırsat karta başvurabilmeleri, denklik ortaklığı kapsamında vize alabilmeleri ya da alan dışı deneyimlerine dayalı Almanya’da çalışabilmeleri için dijital değerlendirme belgesi olan DAB belgesini almaları gerekmektedir. Bu belge Türkiye’den geçerli bir diplomanızın olduğunu ve Almanya’da referans alınan meslek eğitimiyle karşılaştırılabilir olduğunu gösteren bir belgedir. Online başvuru yapabileceğiniz ve yine size online olarak gönderilecek bu belgeyi alabilmek için gerekli evraklarla birlikte 150 Euro tutarında belirlenen ücreti yatırmanız gerekmektedir. Aşağıdaki link üzerinden başvuru yapabilirsiniz
https://zab.kmk.org/de/dab/antrag
DAB belgesi ile ilgili ayrıntılı bilgi için aşağıdaki web sitesini ziyaret edebilirsiniz.
https://zab.kmk.org/de/dab
Zeugnisbewertung ZAB (Diploma eşdeğerliliği)
Düzenlemeye tabi olmayan meslekler sınıfına giren bir diplomaya sahipseniz, diplomanızın Almanya’da tanınması için alabileceğiniz bir diğer belge de diploma eşdeğerlilik belgesidir (Zeugnisbewertung). Bu belge diplomanızın iş verenler tarafından daha doğru değerlendirilmesine olanak sağlar. Hem Almanya’da iş piyasasında şansınız artar hem de vize sürecinizde diplomanızın tanındığını belgelendirmiş olursunuz. Bu belgeyi fırsat kart başvurularınızda kullanabilirsiniz. Ayrıca ön lisans diplomanız varsa ve denklik ortaklığı (Anerkennungspartnerschaft) kapsamında denkliğinizi Almanya’da yapacaksınız bu belgeyi almanız gerekmektedir. Diğer yandan alanınızın dışında deneyime dayalı çalışma hedefiniz varsa ya da bir iş sözleşmesi edindiyseniz yine ön lisans diplomanız için diploma eşdeğerliliği (Zeugnisbewertung) belgesini almanız gerekmektedir. Diploma eşdeğerliliği belgesi online başvurabileceğiniz ve alabileceğiniz bir belgedir. 208 Euro harç ücretini yatırıp evraklarınızı ilgili sisteme yüklemeniz yeterlidir. Aşağıdaki link üzerinden başvurunuzu oluşturabilirsiniz.
https://zab.kmk.org/de/zeugnisbewertung/antrag
Almanya’da iş kurmak ve serbest çalışmak
Almanya’nın yaratıcı fikirleri olan, yeni ürünler, süreçler ve hizmetler geliştiren insanlara ihtiyacı var. İş kurarken mali risk büyük bir sorun teşkil etmektedir. Bu nedenle iyi hazırlanmak ve yeterli mali güvenceye sahip olmak gerekir. İş kurmakla ilgili şartlar hakkında yeterli bilgi alın ve işletmenizin uzun vadede başarılı olması için danışmanlık hizmetinden faydalanın.
İkamet Kanunu ve Serbest Dolaşım Kanunu/AB, hangi yabancıların serbest olarak çalışabileceğini düzenler. Özellikle AB üyesi olmayan bir ülkeden geliyorsanız, sizin için geçerli olan kanunlar hakkında çok ayrıntılı bilgi almanız gerekir.
Girişimcilere destek
Bir şirket kurmak istiyorsanız, örneğin federal hükümetten ya da eyalet hükümetlerinden teşvik kaynakları almak için başvuruda bulunabilirsiniz.
Federal Ekonomi ve Teknoloji Bakanlığı’nın www.existenzgruender.de adlı internet sitesinde planladığınız işi kurmakla ilgili somut bilgiler bulabilirsiniz.
İkamet Bölgenizde Bilgi Alabileceğiniz Yerler:
Federal Göçmen ve Mülteci Dairesi www.bamf.de/
İş Bulma Ajansı jobboerse.arbeitsagentur.de/
Sanayi ve Ticaret Odası www.dihk.de/
Zanaatkârlar Odası www.handwerkskammer.de/